Ο θάνατος του εμποράκου

Μία στις πέντε μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναμένεται να βάλει λουκέτο κατά το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, αδυνατώντας να αντεπεξέλθει στη δύσκολη οικονομική συγκυρία, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της Γενικής Συνομοσπονδίας Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) για το 2010.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης,... 175.000 μικρές επιχειρήσεις, ήτοι ποσοστό 20,9%, θα κλείσουν μέχρι το τέλος του 2011. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με το αντίστοιχο της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, τον Μάιο του 2009, (11,7%).



Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό σενάριο, όπως αυτό προκύπτει από την έρευνα, καταδεικνύει ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν πάνω από 300.000 θέσεις απασχόλησης μέχρι το τέλος του 2011.
Η «ατομική βόμβα» του ΦΠΑ

Την ίδια ώρα, η ΓΣΕΒΕΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση του ΦΠΑ από 11% σε 23% σε προϊόντα και υπηρεσίες θα έχει συνέπειες ανάλογες μιας «ατομικής βόμβας» στους τζίρους των επιχειρήσεων, τις θέσεις εργασίας, τον πληθωρισμό και κατ’ επέκταση στα έσοδα του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων.

Όπως υπογραμμίζεται στη σχετική έρευνα, οι επτά στις δέκα επιχειρήσεις δηλώνουν ότι νέες μεγάλες αυξήσεις του ΦΠΑ θα επηρεάσουν καταλυτικά τον τζίρο τους, ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι το 26% δηλώνει διατεθειμένο να προχωρήσει σε μετεγκατάσταση της έδρας για φορολογικούς λόγους.

Ο ίδιος αριθμός επαγγελματιών εκτιμά ότι τα κυβερνητικά μέτρα θα χειροτερέψουν την κατάσταση τόσο στην αγορά όσο και στην ευρύτερη οικονομία.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι άλλες σχεδόν 200.000 επιχειρήσεις (23,5%) αναφέρουν δυσκολίες συνέχισης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.
Σοβαρός κίνδυνος για την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα

Σε κάθε περίπτωση, η ζοφερή εικόνα που εμφανίζει τους τελευταίους μήνες η ελληνική οικονομία εντείνει ακόμη περισσότερο το πρόβλημα της βιωσιμότητας για τις μικρές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν την επιχειρηματική ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης, με το ενδεχόμενο ντόμινο στην οικονομική ζωή της χώρας.



«Οι περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων, παράλληλα με την αύξηση της φορολογίας και την εκτίναξη του Φ.Π.Α. υποσκάπτουν τα θεμέλια της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έρευνα.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός, ότι οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις καταγράφουν επιδείνωση της γενικής οικονομικής τους κατάστασης, αλλά και όλων των επιμέρους οικονομικών τους δεικτών.

Ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις καταγράφονται και στον τομέα της απασχόλησης, αφού σχεδόν 1 στις 5 επιχειρήσεις (21,9%) αναγκάστηκε να μειώσει το προσωπικό της, ενώ μόνο το 3,6% των επιχειρήσεων του δείγματος προχώρησε σε προσλήψεις. Αυτό μεταφράζεται σε απώλεια περίπου 88.000 θέσεων εργασίας για το α’ εξάμηνο του 2010, με μεγαλύτερη ένταση στη μεταποίηση και στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του δείγματος.

Επιπλέον, σχεδόν τρεις στους δέκα επιχειρηματίες που απασχολούν προσωπικό (27,7%), προβλέπουν ότι το β’ εξάμηνο του 2010 θα προχωρήσουν σε μείωση του προσωπικού τους, ενώ μόλις το 2,8% δηλώνει ότι θα προβεί σε προσλήψεις.


Το ζήτημα των μισθών

Εν τω μεταξύ, τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις καταγράφουν προβλήματα στη διαδικασία της μισθοδοσίας των εργαζομένων τους.

Ωστόσο, πάνω από επτά στους δέκα επιχειρηματίες δηλώνουν ότι δεν έχει χρειαστεί να κάνουν οποιαδήποτε περικοπή στον μισθό των εργαζομένων τους, γεγονός που αποδεικνύει ότι το μισθολογικό κόστος καθεαυτό δεν θεωρείται το μείζον πρόβλημα για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Η διαπίστωση αυτή δικαιολογεί και τη σθεναρή στάση των φορέων των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων που δεν αποδέχθηκαν τις προτάσεις για κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού και μηδενικές αυξήσεις.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες επιχειρηματίες επιθυμούν για τους 13ο και 14ο μισθό είτε να παραμείνουν ως έχουν είτε να ενσωματωθούν στους 12 μισθούς του έτους, ενώ μόλις ένας στους δέκα επιθυμεί την πλήρη κατάργησή τους.

Ωστόσο, ανησυχητικό είναι το γεγονός, ότι μία στις τρεις επιχειρήσεις δηλώνει ότι έχει αναγκαστεί να προχωρήσει σε μείωση των ωρών ή και των ημερών εργασίας. Τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνονται και από τα στοιχεία της έκθεσης του ΣΕΠΕ σε σχέση με τον μεγάλο αριθμό μετατροπών συμβάσεων από πλήρη σε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση.

Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι η πλειονότητα των μικρών επιχειρήσεων θεωρεί ως αποδοτικότερο μέτρο την επιδότηση για διατήρηση θέσεων εργασίας και δευτερευόντως την επιδότηση για πρόσληψη. Επιπροσθέτως, μόνο η μία στις δέκα προκρίνει τη μείωση του κόστους απόλυσης.
Ο φόβος του «Τειρεσία»

Όπως επισημαίνεται στην έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, αν και η ρευστότητα των επιχειρήσεων επιδεινώνεται συνεχώς, οι τρεις στις τέσσερις μικρομεσαίους επαγγελματίες δεν προσέφυγαν σε τραπεζικό δανεισμό το α’ εξάμηνο του 2010, φοβούμενοι το ενδεχόμενο να εγγραφούν στα μαύρα κατάστιχα του «Τειρεσία».

Την ίδια στιγμή, σχεδόν μία στις δύο επιχειρήσεις που απευθύνθηκε σε τραπεζικό ίδρυμα για έκδοση δανείου είδε το αίτημά της να απορρίπτεται.

Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τη βαθιά ύφεση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία. Όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, «η πραγματική οικονομία στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρά πλέον τον κίνδυνο υπέρβασης των ορίων ‘'λυγισμού’' της».

Η έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, σε συνεργασία με την εταιρεία MARC, έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 960 επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό), από τις 15 έως 28 Ιουλίου 2010, και αποτελεί την πρώτη συγκριτική έρευνα σε πανελλαδικό επίπεδο