Συμβουλές για καλό καλοκαίρι στην πόλη

Το καλοκαίρι θεωρείται ευκαιρία για διακοπές, ξεκούραση, βόλτες και ψυχαγωγία. Πώς μπορεί, όμως, κανείς να το αντέξει στην πόλη μέχρι να αρχίσει η άδειά του; Και τί μπορούν να κάνουν όσοι είναι αναγκασμένοι να παραμείνουν στην έδρα τους καθ' όλη τη διάρκειά του;

«Είναι γεγονός πως στην πόλη το καλοκαίρι είναι πιο δύσκολο, καθώς η θερμοκρασία είναι 3-4 βαθμούς υψηλότερη απ' ότι στις παράκτιες περιοχές και τα νησιά», λέει ο κ. Δημήτρης Τριχόπουλος, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Η διαφορά αυτή οφείλεται στο ότι η ζέστη αντανακλάται από την άσφαλτο, η κυκλοφορία του αέρα είναι περιορισμένη εξαιτίας των ψηλών κτηρίων και υπάρχει μεγαλύτερη ενεργειακή παραγωγή από... αυτοκίνητα, συστήματα κλιματισμού, εργοστάσια και άλλες πηγές».

Η έντονη ζέστη δεν είναι το μόνο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όσοι περνούν τις μέρες τους στις πόλεις. Ένας άλλος εχθρός τους είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία δρα συνδυαστικά με τη ζέστη και μπορεί να κάνει αφόρητη την κατάσταση.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει πως η υπερβολική ζέστη, με ή χωρίς ρύπανση, αλλά και η έκθεση σε απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας (λ.χ. από κλιματιζόμενους χώρους στον καύσωνα) μπορεί να έχουν συνέπειες στην υγεία.

«Ο κύριος κίνδυνος είναι η θερμοπληξία, η οποία απειλεί κυρίως τους ηλικιωμένους και τα μικρά παιδιά που δεν έχουν καλή αίσθηση δίψας, οπότε μπορεί να χάνουν υγρά και να μην το συνειδητοποιούν», εξηγεί ο κ. Τριχόπουλος.

«Η ουσιώδης διαφορά, ωστόσο, μεταξύ των δύο αυτών πληθυσμιακών ομάδων είναι πως τα παιδιά σπανίως είναι μόνα τους, ενώ οι ηλικιωμένοι συνήθως είναι. Δεν είναι τυχαίο που στη Γαλλία πέθαναν το 2003 σχεδόν 6.000-7.000 ηλικιωμένοι από τον καύσωνα _ κάτι που έχει συμβεί και στην χώρα μας, πριν από πολλά χρόνια».

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται να επιδεικνύουν στην ζέστη και οι πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, που παίρνουν φάρμακα. «Ορισμένα από αυτά, όπως τα ψυχοφάρμακα, επηρεάζουν τον θερμορυθμιστικό μηχανισμό του οργανισμού και αυξάνουν τις πιθανότητες θερμοπληξίας», προειδοποιεί ο κ. Τριχόπουλος.

Οι νέοι επίσης κινδυνεύουν στον καύσωνα, κυρίως από αφυδάτωση, την οποία όμως συνήθως αντιμετωπίζουν επιτυχώς. Άλλες πιθανές συνέπειες του καύσωνα είναι η αϋπνία που οφείλεται στο ότι αδυνατεί να μειωθεί το βράδυ η σωματική θερμοκρασία όσο πρέπει για να επιτευχθεί ήσυχος ύπνος και η ημικρανία που ενεργοποιείται από τον ζεστό, υγρό καιρό, καθώς και από την έκθεση σε μεγάλες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας.

Ενυδάτωση και διατροφή
Από τα προβλήματα αυτά μπορεί κανείς να προστατευθεί σε μεγάλο βαθμό, εάν λάβει ορισμένα προστατευτικά μέτρα.

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι η επαρκής κατανάλωση υγρών. Όπως επισημαίνει ο κ. Αντώνης Ζαμπέλας, αναπληρωτής καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η πρόσληψη υγρών το καλοκαίρι πρέπει να είναι αυξημένη έναντι του χειμώνα, φθάνοντας ή υπερβαίνοντας τα 6-8 ποτήρια την ημέρα.

Τί είδους υγρά χρειαζόμαστε, όμως; «Αν και υπάρχει η άποψη ότι δεν πρέπει να πίνουμε καφέ και αναψυκτικά με καφεϊνη επειδή έχουν διουρητικές ιδιότητες, για να αυξηθεί η αποβολή υγρών από τον οργανισμό πρέπει κανείς να πίνει καθημερινά τεράστιες ποσότητες από τέτοια ροφήματα», λέει ο κ. Ζαμπέλας. «Συνεπώς, όταν κάνει πολλή ζέστη δεν χρειάζεται να στερηθεί κανείς τον φραπέ του _ εκτός πια κι αν τον πίνει με δύο κουταλιές καφέ κάθε πρωί, μεσημέρι, απόγευμα και βράδυ»!

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως προτιμότερο είναι να πίνετε δροσερά ροφήματα και όχι παγωμένα, διότι τα δροσερά απορροφώνται καλύτερα από τον οργανισμό.

Η προσεγμένη διατροφή επίσης μπορεί να βοηθήσει. Οι ειδικοί συνιστούν κατανάλωση τροφίμων που παρέχουν λίγες θερμίδες και δεν είναι «βαριά» για το στομάχι.

«Το μυστικό είναι τα μικρά και συχνά γεύματα», εξηγεί ο κ. Ζαμπέλας. «Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως θα τρώει κανείς πέντε φορές την ημέρα _ τα τρία βασικά γεύματα και δύο σνακ, φροντίζοντας όμως να τρώει για τελευταία φορά 2-3 ώρες πριν μπει για ύπνο. Ειδικά αυτό το τελευταίο γεύμα πρέπει να είναι πολύ ελαφρύ (λ.χ. φρούτα ή γιαούρτι λίγων λιπαρών) και όχι βαρύ (λ.χ. κρέας, με πατάτες, ψωμί και τυρί). Όσον αφορά τα άλλα τέσσερα γεύματα, πρέπει να μην έχουν πολλά λίπη και σάλτσες, αλλά αντιθέτως να συμπεριλαμβάνουν σαλάτες λαχανικών και φρούτα».

Από την πλευρά του, ο κ. Τριχόπουλος επισημαίνει πως καλό είναι να βάζουμε λίγο περισσότερο αλάτι στο φαγητό διότι με την εφίδρωση ο οργανισμός δεν χάνει μόνο υγρά, αλλά και ηλεκτρολύτες. «Αν, όμως, ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας και ο γιατρός του έχει απαγορεύσει το αλάτι, πρέπει να τον συμβουλευθεί πρώτα», διευκρινίζει.

Κλιματισμός

Πέρα από την «εκ των έσω» θωράκιση του οργανισμού από τον καύσωνα, υπάρχει και η εξωτερική. Ένας από τους καλύτερους φίλους μας το καλοκαίρι είναι ο κλιματισμός _ αλλά η αλόγιστη χρήση του μπορεί να τον μετατρέψει σε εχθρό.

«Η απότομη μετάβαση από έναν ψυχρό χώρο σε έναν θερμό ή το αντίστροφο "'αιφνιδιάζει" το θερμορυθμιστικό σύστημα του οργανισμού», λέει ο κ. Τριχόπουλος. «Αν ο αιφνιδιασμός είναι μεγάλος, μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος αναπτύξεως κάποιας ευκαιριακής λοιμώξεως».

Παρ' όλα αυτά, ο κλιματισμός είναι αποτελεσματικό όπλο κατά της ζέστης. Προσπαθήστε να μην βάζετε το κλιματιστικό σε θερμοκρασία χαμηλότερη από τους 25-26 βαθμούς Κελσίου - είναι μια θερμοκρασία καλά ανεκτή από τον περισσότερο κόσμο.

Εάν στο σπίτι σας δεν έχετε αιρ κοντίσιον, προσπαθήστε να περνάτε καθημερινά λίγες ώρες σε χώρους που κλιματίζονται, διότι με αυτό τον τρόπο θα είναι το σώμα σας πιο δροσερό όταν επιστρέψετε στην ζέστη.

Για τους εργαζόμενους σε γραφεία, το δρόσισμα είναι μάλλον δεδομένο, αλλά όσοι ασχολούνται με υπαίθριες δραστηριότητες και όσοι δεν εργάζονται, όπως οι συνταξιούχοι, καλό είναι να πηγαίνουν στα μαγαζιά ή όπου αλλού έχει κλιματισμό.

Να θυμάστε επίσης πως οι ανεμιστήρες ανακουφίζουν από την ζέστη, αλλά δεν προλαμβάνουν τις ασθένειες που οφείλονται στη ζέστη, όπως η θερμοπληξία. Προτιμότερο μέσον για να δροσισθείτε είναι ένα δροσερό ντους ή η μετάβαση σε κλιματιζόμενο χώρο.

Προσέξτε μόνον να μην βρίσκεστε στην φορά του αέρα, είτε προέρχεται από αιρ κοντίσιον, είτε από ανεμιστήρα, διότι κινδυνεύετε να πάθετε ψύξη.

Για να μην ανέβει, ωστόσο, πολύ η θερμοκρασία του σπιτιού σας, φροντίστε να έχετε κλειστά τα παντζούρια και τα παράθυρα τις πιο θερμές ώρες της ημέρας (από τις 11 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα) ή έστω όση ώρα «κτυπάει» τα παράθυρά σας ο ήλιος (είτε άμεσα, είτε ανακλώμενος σε κάποια επιφάνεια). Και εάν το σπίτι σας είναι πολύ ζεστό και δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε το βράδυ, καλό θα ήταν να κοιμάστε μόνοι, ώστε να μην εκτίθεστε στην θερμότητα ενός άλλου σώματος δίπλα σας.

Στον δρόμο

Αν παρά τη ζέστη και την ρύπανση πρέπει οπωσδήποτε να βγείτε έξω και να περπατήσετε στην καυτή άσφαλτο της πόλης, προσπαθήστε να βγείτε από το σπίτι όσο το δυνατόν πιο νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Εξοπλισθείτε επίσης με καπέλο με φαρδύ γείσο και με γυαλιά ηλίου, φορέστε ρούχα βαμβακερά και άνετα ώστε να εξατμίζεται καλά ο ιδρώτας και προσπαθήστε να περπατάτε στην σκιά.

Μην ξεχάσετε επίσης το αντηλιακό σας και ένα μπουκάλι νερό, που θα σας βοηθήσει να αντέξετε την μετακίνηση. Εν τούτοις, στόχος σας πρέπει να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο περπάτημα, ώστε να μην καταπονηθεί ο οργανισμός σας από τη ζέστη και παρουσιάσετε πρόβλημα.

Αν, πάντως, την μέρα που έχετε προγραμματίσει τις εξωτερικές σας δουλειές έχει και ρύπανση, καλλίτερα είναι να τις αναβάλλετε και να μείνετε στο σπίτι.

madata.gr